چاپ سنگی در ایران ، به مناسبت دویستمین سال چاپ اولین کتاب فارسی در تبریز و یکصد و هشتادمین سال درگذشت آلوئیس زنه فلدر، مخترع چاپ سنگی نشستی روز سه‌شنبه ۲۶ فروردین ۱۳۹۳ در کتابخانه ملی برگزار شد.
در این مراسم که جمعی از فعالان حوزه چاپ و نشر حضور داشتند محسن جعفری‌مذهب، اسماعیل دمیرچی و مجید غلامی جلیسه به سخنرانی پرداختند.
در ابتدای نشست جعفری مذهب دویستمین سال انتشار اولین کتاب فارسی در تبریز در سال ۱۲۳۳ و یکصد و هشتادمین سال درگذشت «آلوئیس زنه فلدر»، مخترع چاپ سنگی را بهانه‌ای برای تشکیل این نشست دانست و توضیحی درباره تاریخ چاپ در جهان و ایران دارد.
سخنران دوم این جلسه، اسماعیل دمیرچی یکی از پیشکسوتان عرصه چاپ کشور اهمیت چاپ و سیر تکامل آن را شرح داد: «چاپ سنگی مقطعی از تاریخ دنیاست که چاپ دستی را به چاپ افست متصل کرده است. پس لازم است مقدمه‌ای از چگونگی رسیدن به این مقطع بیان شود که به سه بخش تقسیم می‌شود.
بخش اول که از ۵۵۰ سال قبل از میلاد مسیح زمانی است که حروف و گراور ساخته شده است. بخش بعدی زمان ساخت چاپ سنگی است که از ۱۷۹۷ تا ۱۹۰۱ میلادی به طول انجامیده است. بعد از چاپ سنگی است که بشر به هنر چاپ افست دست یافت.
چاپ افست همان چاپ سنگی است که سنگ جای خود را به زینک داده است.»
این نشست مجید غلامی‌جلیسه بود: «در زمینه تاریخ چاپ سنگی تلاش‌های بسیاری شده است، شاید بتوان گفت برای اولین بار ذکاء‌الملک در سال ۱۳۱۸ به دلیل علاقه زیادش به این چاپ در پاورقی‌های چند شماره از «روزنامه تربیت» به معرفی تاریخ این چاپ پرداخت. سال‌ها بعد مرحوم محمدعلی تربیت بسیار آکادمیک‌تر و با نگاهی علمی‌تر وارد این حوزه شدند. بعد از مرحوم تربیت بسیاری از حرف‌های گفته شده در این زمینه تکرار مکررات بود و مستندات ارائه شده ضعیف و شفاهی بوده است. اتفاقاتی که در یک دهه اخیر در حوزه چاپ در حال رخ دادن است این است که کتابخانه‌ها با نگاهی علمی‌تر به این کتاب‌ها نگاه می‌کنند و هم پژوهشگران عرصه‌های مختلف علوم انسانی توجه بیشتری به این حوزه دارند.» در ادامه غلامی جلیسه تاریخ چاپ و نشر در جهان و ایران را توضیح داد.
آلویس زنفلدر (آلمانی: Alois Senefelder؛ ۶ نوامبر ۱۷۷۱ – ۲۶ فوریه ۱۸۳۴) نمایش‌نامه‌نویس و هنرپیشه اهل آلمان بود که به خاطر اختراع چاپ سنگی مشهور است.
چاپ لیتوگرافی یا سنگی
دیدگاهتان را بنویسید