خشک شدن مرکب ها می دانیم که مرکب شامل پایه رنگ و رنگدانه و مواد افزودنی و حلال می باشد، که رنگدانه به وسیله اعمال نیروهای مکانیکی در بخش مایع و روان مرکب پخش می شود و خصلت اصلی خود را که همان چاپ مناسب باشد، تا زمانی که بخش فرار مرکب از سطح چاپی بیرون نیامده بروز نمی دهد. نمی توان نشست خوب و ثبات خشک شدن مرکب را با حدس و گمان پیش بینی کرد. وقتی مرکب توسط کلیشه به سطح چاپی منتقل شد، بخش فرار آن از سطح چاپی بیرون آمده و ماده رزینی آن موجب ثبات رنگدانه روی سطح چاپی می گردد .
به طور کلی، کیفیت انتقال و نشست و خشک شدن مرکب ها بستگی به عوامل ذیل دارد:
۱- تکنولوژی روانی یا سیالیت:
تکنولوژی انتقال حرارتی و تکنولوژی فرمولاسیون، دو مورد مربوط به چاپ می باشد ولی تکنولوژی سوم مربوط به سازنده و فرمول کننده مرکب است. در چاپ فلکسوگرافی، خشک شدن مرکب به وسیله هوای گرم می باشد.
این عمل بی اندازه پیچیده است، زیرا هم درجه حرارت باید کنترل شود و هم جریان هوا همزمان تنظیم گردد. برای مرکب ساز مسئله خشک شدن مرکب، یک سازش بین قدرت خشک شدن، یعنی سرعت خشک شدن و جریان خروج حلال از مرکب می باشد.
اگر مرکب ساز یک دیسپرس کننده سیالیت که دارای توانایی خروج بالا و سریع باشد، به کار برد، خطر خشک شدن مرکب قبل از چاپ پیش خواهد آمد، که این پدیده روی کلیشه یا در حفره های آنیلوکس به وقوع خواهد پیوست. برعکس اگر مرکب ساز از حلال هایی استفاده کند که دیر از سطح مرکب خارج شود یا فراریت کمی داشته باشد، آن وقت خطر ماسیدن یک رنگ توسط رنگ دیگر در سطح چاپی- که به صورت رول چاپ خواهد شد- پدید خواهد آمد.
یا زمانی که مصرف کننده مرکب، دارای ماشین خیلی قدیمی و کهنه باشد و هنوز امکانات خشک شدن سریع را نداشته و یا روش هایی که برای خشک شدن مرکب، بعد از چاپ به کار می گیرد کاملاً ابتدایی باشد، آن وقت تنظیم مرکب چاپ از نظر خشک شدن برای یک مرکب ساز مشکل خواهد بود. زیرا فرمولاسیون مرکب چاپ برای یک ماشین مدرن با امکانات خشک شدن بالا در مقایسه با ماشین های قدیمی و کهنه که در زمان ساخت از یک تکنولوژی پایین برخوردار بوده و یا امکانات خشک شدن کمتری را دارا می باشد، به هیچ وجه یکسان نخواهد بود. در چنین صورتی لازم است برای هر ماشینی با اطلاعات کافی از آن ماشین، مرکب مناسبی فرمول شود. البته وجود خشک کن های میانی تعبیه شده در ماشین برای هر رنگ، مشکلات را تا حد زیادی کم کرده است.
٢- اثر نوع حلال:
اثر متقابل رنگدانه و رزین بررسی شد ولی نباید از اثر حلال روی رنگدانه و یا رزین غافل بمانیم. زیرا حلال ها دارای ساختمان ویژه و دارای خواص فیزیکی کاملاً مخصوص به خود هستند.
برای مثال اگر حلال آب را در ساختمان مرکب های محلول در آب در نظر بگیریم، آب دارای ساختمان قطبی ، دارای پیوندهای هیدروژنی بین مولکولی و سایر خواص ویژه شیمیایی و فیزیکی است. بعضی از رنگدانه ها به دلایل نوع ساختمان شیمیایی شان و داشتن خواص فیزیکی ویژه در اثر وجود نیروهای متقابل بین حلال آب و رنگدانه، به دلیل شکل ساختمانی آب و رنگدانه، سیالیت خود را از دست داده، در حین چاپ به صورت سخت درآمده و در مواردی قبل از چاپ و انبارداری رنگ، به شکل یک کیک سفت شده در آیند، که دوباره سیال کردن آن حتی توسط حلال خود (آب) مشکل بوده یا امکان پذیر نباشد. باز هم اهمیت تحقیق و بررسی مواد سازنده مرکب چاپ آشکار می شود.
٣- اثر متقابل صمغ و رنگدانه:
در مورد اثر شیمیایی و فیزیکی صمغ یا صمغ های کاربردی در ساختمان و رنگدانه ، بحث کاملاً علمی بوده و نمی توان از کنار آن به راحتی گذشت. کاربرد بعضی از انواع رنگدانه ها در مرکب چاپ فلکسو به ویژه در چاپ فلکسو روی استات سلولز یعنی سلفون، در اثر واکنش بین رنگدانه و صمغ از یک سو و اثر متقابل هر دو روی قشر نیتروسلولزی پوشش داده شده روی سلفون، از سوی دیگر، ایجاد نوعی گاز بد بو می کند که بیشتر بعد از چند ساعت چاپ و جمع شدن کار چاپی این پدیده خود را نشان می دهد. که در اثر این بوی بد، امکان کاربرد آن در صنایع بسته بندی غذایی یا هر نوع بسته بندی دیگر از صنعتگر صلب می شود و موجبات بروز ضرر و زیان فراوان را فراهم می کند.
٤- اثر صلایه:
آگاهی از ساختمان رنگدانه و اینکه کلیه رنگدانه ها باید قبل از مصرف به صورت دانه بندی کوچکتر از دو میکرون برای صنعت چاپ، آماده شوند، بسیار ضروری است.
یکی از صفات مهم و برجسته رنگدانه، دانه بندی و ریزی آن است که در مواقع مصرف باید مورد بررسی قرار گیرد. نقش مرکب ساز در انتخاب آن برای ساختمان مرکب مهم است. باید توجه داشته باشیم که یک مرکب ساز نمی تواند در اصل دانه بندی رنگدانه نقش مؤثری داشته باشد. یعنی نمی تواند دانه بندی را از آنچه که مختص یک رنگدانه هست، پائین تر بیاورد و این مهم به عهده سازنده رنگدانه است. نقش مرکب ساز فقط پخش رنگدانه در وارنیش کاربردی در ساختمان مرکب چاپ است که با اعمال یک سری کارهای مکانیکی و فیزیکی موفق به پخش یکنواخت رنگدانه در داخل زنجیره های ماکرو پلیمر کاربردی می شود. کارهای مکانیکی توسط آسیاب های ساچمه ای به اشکال مختلف مثلاً با همزن های مختلف و با پروانه های گوناگون صورت می گیرد. شکل و زوایای صفحات همزن ها در پخش رنگ و برای شکستن نیروهای کنش سطحی، بین مولکولی و غیره کاملاً مؤثر است.
بنابراین دانه بندی و صلایه مرکب چاپ برای رسیدن به یک چاپ خوب و ایده آل کاملاً ضروری است. اگر رنگدانه ای به طور کامل صلایه نشده باشد، موقع چاپ، فیلم حاصله، مات و ضعیف بوده و سطح چاپی پیوسته نخواهد بود.
در بعضی موارد حتی رنگدانه ها به هنگام ساخت کاملاً پخش و صلایه می باشند. ولی ساختمان رنگدانه طوری است که دوباره بعد از مدتی نگهداری، دانه های رنگ به هم پیوسته و ایجاد دانه های درشت تر می نماید. چنین پدیده ای را تجمع رنگدانه می گویند که در اصطلاح لاتین Cogoalation یا Agrogate نامیده می شود.
برای رهایی از این پدیده و حفظ پایداری مرکب چاپ به هنگام انبار کردن و نگهداری در انبار، لازم است در انتخاب نوع رنگدانه دقت کافی به عمل آید و تلاش شود برای نوع ویژه رنگدانه که بیشترین احتمال تجمع در آن می رود، از مواد ضدتجمع که به مقدار خیلی کم هم مصرف دارند استفاده شود. این مواد در صنعت رنگدانه سازی به نام مواد ضد تجمع ساخته و آماده می شوند. نقش این مواد در پخش رنگدانه به قدری حساس و با اهمیت است که در بعضی موارد ساختمان مرکب چاپ را از نظر چاپی دگرگون می سازد و کیفیت مرکب چاپ را به شکل معجزه آسایی بالا می برد.
دیدگاهتان را بنویسید