پيكسل، نقطه و درآميختگی

عادت به استفاده از دو اصطلاح ” dpi ” (تعداد نقاط در هر اينچ) و ” ppi ” (تعداد پيسكل ها در هر اينچ) به جاي يکديگر به ناچار منجر به سردرگمي مي شود، زيرا نقطه و پيكسل كميت هاي متمايزی با ويژگی های مختلف هستند. برخي از خبرگان ديجيتال بر استفاده از اصطلاح ” spi ” (نمونه ها يا Sample ها در هر اينچ) به جاي dpi به هنگام بحث در مورد وضوح اسكنر اصرار می ورزند؛ به اين می گويند ملانقطی شدن. پيكسل ها سطوح مختلف غلظت رنگ را بازنمايی می كنند. يك پيكسل واحد نه تنها می تواند در آن واحد قرمز، سبز و آبي باشد بلكه مي تواند شدت های مختلفي از قرمز، سبز و آبي، و نه فقط روشن يا خاموش، داشته باشد. در اين جاست كه به اصطلاح «سايه روشن پيوسته Continuous Tone» می رسيم. مانيتور نمونه ای از يك دستگاه دارای سایه روشن پيوسته می باشد.
اما اغلب دستگاه هاي خروجی نسخه چاپی دارای سايه روشن پيوسته نيستند. اين دستگاه ها به جاي پيكسل، نقطه هاي جوهر يا تونر كه داراي دو وضعيت خاموش و روشن يا موجود و ناموجود هستند، را چاپ مي كنند. ميزان وضوح چاپگرهاي ديجيتال به صورت نقطه (Dot) در هر اينچ بيان می شود كه عبارت است از تعداد مكان ها در هر اينچ كه چاپگر مي تواند در آن يك نقطه چاپ كند يا يك نقطه چاپ نكند. ما نمي توانيم غلظت جوهر را تغيير دهيم، و نيز نمي توانيم اندازه نقاط را عوض كنيم. يك چاپگر ليزري ٦٠٠dpi می تواند ٦٠٠ نقطه را در هر اينچ خطي چاپ كند يا نكند، در عين حال يك دستگاه تنظيم تصوير ٢٤٠٠dpi بايد همين تصميم را ٢٤٠٠ بار در هر اينچ خطي بگيرد . همة نقطه ها دارايی غلظت يكساني هستند – تنها چيزي كه تحت كنترل ما است موقعيت يا مكان نقاط است.

ما چاپگرهاي ديجيتال را وا می داريم كه خطای ادراكي سايه روشن پيوسته را با مرتب كردن اين نقطه های هم اندازه و داراي غلظت يكسان

Amplitude modulation AM – Frequency modulation FM

ايجاد كنند؛ اين كار با كمك نوعي از درآميختگی Dithering – روشي براي مرتب سازي نقاط به صورت الگويي كه چشم آن را تشخيص نمي دهد – انجام مي شود . در روزگار آنالوگ ، كاركنان صنع ت چاپ، تصاوير داراي سايه روشن پيوسته را به نيم سايه (Halftone) تبديل مي كردند. نيم سايه نوعي از درآميختگی (Dithering) است كه در آن نقطه ها داراي غلظت و فواصل مساوي هستند، اما اندازه آنها به منظور ايجاد تصور سايه هاي تيره تر يا روشن تر متغير مي باشد. براي اين كار آنها تصوير اصل را از پشت يك فيلتر و يك پرده متخلخل بر روي ماده تهية زينك مي انداختند. سوراخ هاي روي اسکرين (يا پرده) به عنوان عدسي هاي بسيار ريز عمل مي كردند و باعث ايجاد نقاط بزرگ در نواحي تيره و نقاط كوچك در نواحي روشن مي شدند. اغلب دستگاه هاي چاپ هنوز هم از اين نوع درآميختگي استفاده مي كنند، امّا براي ايجاد يك نيم ساي ة ديجيتال روي يك دستگاه Imagesetter يا Platesetter (زينک گذار)، نقطه هاي قابل چاپ را در گروه هاي بزرگ تر به نام خانه هاي نيم ساي ه ( Halftone Cells ) يا نقاط نيم ساي ه (Halftone Spots) دسته بندي مي كند. ما از طريق خاموش يا روشن كردن نقطه ها در يك خان ة نيم سايه آنالوگ سن تي را بازميخواني م. همچنين به اين نوع درآميختن، اسکرينينگ Amplitude Modulation) AM) يا به زبان ساد هتر نيم سايه متداول می گويند.

نيم سايه كردن، تصاوير داراي ساي هروشن پيوسته مانند فايلها يا اسكن های ديجيتالي را از پيسكل اهميت اين موضوع در مديريت رنگ آن است كه مديريت رنگ مبتني بر ICC تنها بر اساس پيكسل، نه نقطه، كار مي كند، اما خروجي نهايي غالباً با استفاده از نقاط ايجاد م ي شود . نتيجة الگوريتم هاي اسکرينينگ مي تواند بر آنچه ما مي بينيم، در قياس با آنچه توسط سيستم مديريت رنگ (CMS) اندازه گيري و پيش بيني شده است، اثر گذار باشد. بنابراين لازم است كه هرگاه دستگاهي را مديريت رنگ مي كنيم الگوريتم اسکرينينگ را به حساب بياوريم؛ از اين طريق كه اطمينان حاصل كنيم كه پروفايل مورد نظر را با استفاده ا ز همان اسکرينينگي كه قصد داريم در مرحله توليد به كار ببريم، چاپ مي كنيم، زيرا الگوريتم هاي اسکرينينگ مختلف پرداخت هاي سايه روشني مختلفي را ايجاد مي كنند. به نقطه تبديل مي كند بطوريكه تصوير مي تواند مثلاً روی يك چاپگر جوهرافشان يا دستگاه چاپ بازتوليد شود. آشناترين نوع نيم سايه زدن را علاوه بر «اسکرينينگ AM» در آميختن مرتب شده (Ordered Dither) يا نقاط نيم سایه متداول (Conventional Halftone Dot) مي نامند. نوع ديگر نيم سايه سازي يعني «پراكندن خطا» را نيز با نا مهايي مثل اسکرينينگ FM و اسکرينينگ استوكاستيك مي شناسند.

اسکرينينگ AM اندازة نقاط را تغيير مي دهد اما مكان آنها را ثابت نگه مي دارد. نواحي تيره تر نقطه هاي بزرگتر و نواحي روشن تر نقاط كوچ

angle print screening

كتري دارند (يا فاقد نقطه هستند). اين نوع از ني م ساي ه سازي براي دستگاه هاي چاپ به صورت بازماند هاي از ساخت زينك از پشت يك اسکرين، معمول م يباشد. به خاطر الگوهاي ايجاد شده با اسکرينينگ AM ممكن است نتايج نامطلوبي از به كاربرد ن چند جوهر، هنگامي كه اسکرين هاي آنها با هم تباين دارند، به بار آيد . لازمة مبارزه با ا ين مشكل چرخاندن هر اسکرين از جوهر است تا از اين تباين ها اجتناب شود و از اين جا اصطلاح «زواياي اسکرين Screen Angles» مورد استفاده قرار گرفته است. نوع ديگر از درآميختگي يعني پراكندن خطا يا اسکرينينگ FM ، در بيشتر چاپگرهاي جوهرافشان و گهگاه در دستگاه هاي چاپ به كار م يرود. اسکرينينگ FM مكان نقاط را دستخوش تغيير م ي كند اما به اندازة آنها كاري ندارد . نواحي تيره تر داراي نقاطي هستند كه به هم نزديك تر هستند در حالي كه نواحي روشن تعداد نقاط كمتري دارند كه پراكنده تر نيز م ي باشند . سرشت تصادفي تر اسکرينينگ FM موجب مي شود كه خروجي جوهري پروضوح آن به نظر شبيه به سايه روشن ي پيوسته بيايد . اسکرينينگ FM گاهي براي دستگاه هاي چاپ نيز به كار مي رود اما از آنجا كه تغييرات كوچك در رفتار دستگاه چاپ توسط اسکرينينگ FM بسيار بيشتر از اسکرينينگ AM برجسته و بزرگنمايي مي شود، معمولاً اين شيوه به كارهاي گرانقيمت در كارگا ههايي كه تجربة زيادي در كار با اسکرينينگ FM دارند، محدود مي شود. تصعيد رنگ (Dye Sublimation) و متدهاي خروجي در عكاسي جزو سايه روشن هاي پيوسته به حساب مي آيند زيرا غلظت رنگ دهنده مي تواند تنظيم شود و از اين رو نيازي به نقطه ها يا نيم سايه كردن نمي باشد.

اهميت اين موضوع در مديريت رنگ آن است كه مديريت رنگ مبتني بر ICC تنها بر اساس پيكسل، نه نقطه، كار مي كند، اما خروجي نهايي غالباً با استفاده از نقاط ايجاد می شود . نتيجة الگوريتم هاي اسکرينينگ مي تواند بر آنچه ما مي بينيم، در قياس با آنچه توسط سيستم مديريت رنگ (CMS) اندازه گيري و پيش بيني شده است، اثر گذار باشد. بنابراين لازم است كه هرگاه دستگاهي را مديريت رنگ مي كنيم الگوريتم اسکرينينگ را به حساب بياوريم؛ از اين طريق كه اطمينان حاصل كنيم كه پروفايل مورد نظر را با استفاده ا ز همان اسکرينينگي كه قصد داريم در مرحلة توليد به كار ببريم، چاپ مي كنيم، زيرا الگوريتم هاي اسکرينينگ مختلف پرداخت هاي سايه روشني مختلفي را ايجاد مي كنند.

منبع: کتاب دنیای واقعی مدیریت رنگ